KAHVELER KİTABI

Yazar adı: Salah Birsel
Basımevi: Sel Yayıncılık, 2009
Türü: Deneme
ISBN: 975-570-128-1

Sıra No: ÖZEL 019

Macar yazarlarından Molnaz Ferencz bir öyküsünde gördüğü bir düşten söz açar. Bu düşe göre kahveyi bulup ortaya çıkaran Molnar Ferencz’in ta kendisidir. Ferencz düşünde kahve ile çörek yiyerek çok iştahlı bir kahvaltı yapmıştır. Sözde yeryüzünde bu biçim kahve içip çörek tıkınan sadece kendisiymiş. Kimse kahve nedir bilmiyormuş daha, çünkü, dedim ya kahveyi ortaya çıkaran Molnar Ferencz’miş. Ferencz kendi kendine şöyle der: -İnsanlar şu bulguyu haber alırlarsa, kahve dünyada en çok içilen şey olur. Yüz milyonlarca kişi günde birkaç kez kahve içer. Bu düşünce ile kalkar bir bankaya gider. Banka bu gibi bilgileri işletmek için para veren bir kurumdur kendisine göre. Banka genel müdürülğüne bulgusunu anlatır: -Dünyanın öbür ucuna kimi adamlar göndereceğiz. Onlar orada alçak alçak birtakım fidanlar bulacak. Bunların üzerindeki tanelerin olmuşlarını toplayacaklar. Madenden bir kap içine bunları koyup kavuracağız. Taneler simsiyah kesilecek ve bir koku yayacak. Bu yarı yanık taneleri ezip toz haline getireceğiz. Sonra bir kabın içine su doldurup kaynatacağız.
(Kitabın Girişinden)

‘Salah Bey Tarihi,’ Türk Edebiyatının anayazı’larından birini getirdiği için önemli, herşeyden önce: Bizim “deneme” geleneğimizde, modern dönemin güçlü, yolaçıcı örneğini Birsel kurmuştur. İkinci bir özelliği bu toplamın: Öznel tarih yazımının en gözüpek yaklaşımlarından birini getirmesi. ‘Salah Bey Tarihi’nin baskın özelliğini sona bıraktım, belki öne çıkarılması gerekeni odur: Okurda benzersiz bir damak tadı bırakan üslubu. Büyük bir okuma şöleni getiriyor “Kahveler Kitabı.” Vehbi “Surname”si ile Disneyland’ı içinde eriten bir bireşim.
(Enis Batur)