GÖRME VE CİNSELLİK

Yazar adı: Jacqueline Rose
Çeviren: Ayşe Deniz Temiz
Basımevi: Metis, 2010
Türü: Araştırma
ISBN: 978-975-342-735-7

Sıra No: ÖZEL 053

“Bu kuşaktan eleştirmenler arasında, Jacqueline Rose’un bir benzeri daha yok. Edebiyatı kavrayışındaki zekâ parıltısı, yazı dilindeki berraklık, analizlerindeki ustalık insanın ağzını açık bırakıyor.” – Edward W. Said
1986 tarihli Görme ve Cinsellik, popüler düzeyde genellikle bireyin ruhsal yaşamını anlamanın bir yolu olarak algılanan psikanalizin, kişiselliği aşan bir siyasallığa ve toplumsallığa sahip olduğunu vurgulayarak son derece etkili olmuş ve zaman içinde klasikleşmiş bir başyapıttır.
Jacqueline Rose, Lacancı psikanaliz teorisinden yola çıkarak, “kadınlık” ve “cinsiyet farkı” kavramlarının eleştirisi yoluyla, bu kavramların kendisinin zaten fantaziye dayandığını ve statükoyu desteklediğini gösterir ve tartışmanın odağına asıl meseleyi, öznellik meselesini getirir. Edebiyat, resim ve sinemadan örnekler üzerinden ilerleyen kitabın perspektifi şu paragrafta çok iyi dile geliyor:
“Kurumların ve öznelerin yüklü olduğu şiddeti nereye koymalı sorusu, psikanalizin toplumsalla ilişkisindeki temel mesele olarak bugün tekrar karşımıza çıkıyor. Yazıdan daha fazlası ancak olaydan daha az bir şey olan psikanaliz, dilin sonsuz oyununun yakalayamadığı, sınıf, ekonomi ya da iktidarla da açıklanamayacak bir uğrağa işaret etmeyi sürdürüyor. Psikanalizin hem siyasi öneminin hem de zorluğunun kaynağı daima bu olagelmiştir. Bunun en açık ifade edildiği yer ise feminizmdir. Öznellik, cinsiyet farkı ve fantazi terimlerinin, hem sabitlemeden hem de inkârdan kaçınılarak anlaşılmasının bugün hâlâ son derece önemli bir iş olduğu kanısındayım. Bu bir lüks değil, aksine tümüyle siyasi olan yazgımızı -kadınlar ve erkekler olarak- tecrübe eder ve sorgularken içinden geçtiğimiz kilit bir süreçtir.”