KİTLE VE İKTİDAR

Yazar adı: Elias Canetti
Çeviren: Gülşat Aygen
Basımevi: Ayrıntı, 2010
Türü: Araştırma
ISBN: 978-975-539-230-1

Sıra No: FEL 098

Cannetti bu kitabında ‘kitle’ ve ‘iktidar’ın birbirlerini nasıl etkileyip çoğalttığını; insanlar arasında ’emir’ ve ‘itaat’ ilişkisinin nasıl biçimlenderek saldırganlık mekanizmalarına dönüştüğünü anlatıyor. En az sorgulanan, dolayısıyla en tehlikeli şey olan ’emir verme’nin emredilende özgür bi kişilik edinmesini önleyen bir sızı bıraktığını, bu sızının sürekli emredilenlerde katmerleşerek itaati içselleştirdiğini gösteriyor. Cannetti 1930’larda kitle eylemlerinin her tür politik mücadelenin en önemli silahı olduğunu fark ederek ‘kitle’ ve ‘iktidar’ ilişkisi üzerinde çalışmaya başlar. Çalışması ilerledikçe ilişkinin ‘tarih üstü’ boyutlarını keşfeder ve insanın özüne yönelir. Hayvan sürülerini, bir araya gelmiş her tür insan topluluğunu çağ, coğrafya, din farkı gözetmesin devasa bir leteratür taraması yaparak inceler. Yaşadığı yıllar, özellikle İkinci Dünya Savaşı’nın tarihteki en büyük kitle hareketlerinin ve kitlesel yıkımların görüldüğü yıllar olması; bir ‘iktidar’ simgesi olarak Hitler’in vahşeti doğru iz üzerinde odluğunu gösterir: Kitle yıkıcı, iktidar öldürücüdür. İnsan’iktidar’ isteği ile Tanrı’nın kıyamet ve dehşet tehdidini çalmıştır. Ölüme karşı direnmenin yolu ise emre karşı koymak ve yaratmaktır.Canetti ‘düşünmek ısrar etmektir’ diyerek ‘Kitle ve İktidar’ı kaleme aldığı 30 yıl boyunca bu çalışmasını gölgeleyecek kapsamda başka eser vermedi. Çok sayıda araştırmaya ve her yıl Viyana’da düzenlenen bir sempozyuma konu olan bu kitaptan sonra insan doğasunun kitle ve iktidarla ilişkisini bu denli kuşatan başka bir kitap da yayımlanmadı. Düşünsel zenginliğinin yanı sıra böylesi kitaplarda çok az rastlanan ebedi bir anlatıma da sahip olan ‘Kitle ve İktidar’, zamana karşı direnerek insanı anlamada başvuracağımız vazgeçilmez kaynaklardan biri haline geldi.Anlamanın müthiş bahtiyarlığını hissetmek isteyenler için…’Muhteşem bir imgelemi olan yalnız dahilerimizden biri…Canetti, filozoflarını yapması gerekeni yaptı: Bizlere yeni kavramlar kazandırdı.’-Iris Murdoch-’Olağanüstü..toplumun doğası, özellikle de şiddetin doğası üzerine son derece ilginç, derin bir düşün eseri.’-Susan Sontag-(Arka Kapak)